भारतीय अंतराळ संशोधन केंद्राने (इस्त्रो) (ISRO) देशाच्या शिरपेचात आणखी एक मानाचा तुरा रोवला आहे. इस्त्रोने आज, म्हणजेच 29 मे,समोवारी सकाळी 10.42 वाजता स्वदेशी जीपीस यंत्रणेतील अतिशय महत्वाच्या ‘एनव्हीएस-01’ उपग्रहाचे यशस्वी प्रक्षेपण केले. या उपग्रहामुळे देशाची देखरेख आणि नेव्हिगेशन क्षमता वाढणार आहे. तसेच चीन आणि पाकिस्तानवर देखील नजर ठेवता येणार आहे.
इस्त्रोने एक विशेष नेव्हिगेशन उपग्रह (ISRO) प्रक्षेपित केला आहे. यासाठी 27.5 तासांचे काउंटडाउन सेट केले होते. भारतीय जीएसएलव्ही रॉकेटच्या मदतीने सकाळी 10.42 वाजता या उपग्रहाचे प्रक्षेपण करण्यात आले. हा उपग्रह 2016 मध्ये प्रक्षेपित केलेल्या आयआरएनएसएस-1जी उपग्रहाची जागा घेईल. आयआरएसएस-1जी उपग्रह हा इस्रोच्या प्रादेशिक नेव्हिगेशन उपग्रह (ISRO) प्रणालीचा सातवा उपग्रह आहे.विशेष म्हणजे प्रादेशिक नेव्हिगेशन उपग्रह प्रक्षेपित करणारा भारत हा पहिला देश आहे. अंतराळातील जागतिक नेव्हिगेशन उपग्रहांची संख्या चार आहे. हे उपग्रह तामिळनाडूतील सतीश धवन स्पेस सेंटरच्या दुसऱ्या लॉन्च पॅडवरून प्रक्षेपित करण्यात आलं आहे. नेव्हिगेशन उपग्रह रिअल-टाइम भौगोलिक स्थान आणि वेळ सेवा प्रदान करेल.
GSLV-F12/NVS-01 Mission:
GSLV F12’s 🚀
thunderous roar into the skies…..Turn up the volume 🔊🔊
to enjoy this tracking 📽️ by our colleagues
at SDSC-SHAR, Sriharikota! pic.twitter.com/XZeE5LWgKW— ISRO (@isro) May 29, 2023
(हेही वाचा – CYBER CRIME : सायबर गुन्ह्यांची नोंद होतेय पण निवारण नाही; ८०५ पैकी केवळ ५४ गुन्ह्यांची उकल करण्यात यश)
जीएसएलव्हीची ही पंधरावी अंतराळ यात्रा आहे, या उपग्रहाला (ISRO) अवकाशात घेऊन जाणारे रॉकेट. नेव्हिगेशन उपग्रहाला एनव्हीएस-01 असे नाव देण्यात आले आहे. त्याचे वजन 2,232 किलो आहे. इस्रोने (ISRO) सांगितले की उड्डाणानंतर सुमारे 20 मिनिटांनंतर, उपग्रह 251 किमी उंचीवर जिओसिंक्रोनस ट्रान्सफर ऑर्बिटमध्ये तैनात केला जाईल. एनव्हीएस-01च्या नेव्हिगेशन पेलोड्समध्ये एल1, एल5 आणि एस बँडचा समावेश आहे.जे पूर्वीच्या उपग्रहांप्रमाणेच, स्वदेशी विकसित रुबिडियम अणु घड्याळ देखील धारण करते. पूर्वी भारताला आयात केलेले रुबिडियम अणु घड्याळ वापरावे लागत होते, जे तारीख आणि वेळ अचूकपणे सांगते. जीएसएलव्ही हा उपग्रह ट्रान्स्फर ऑर्बिटमध्ये सोडेल आणि मग येथून तो ऑनबोर्ड मोटर्सच्या मदतीने पुढे पाठवला जाईल. भारताने अंतराळात नेव्हिगेशन विंड इंडियन कन्सल्टन्सी सर्व्हिसेसची स्थापना केली आहे. ही भारताची प्रादेशिक नेव्हिगेशन उपग्रह प्रणाली आहे, जी अचूकपणे जीपीएस प्रमाणे काम करते. हे रिअल टाइम नेव्हिगेशनमध्ये मदत करते, जे भारत आणि आजूबाजूच्या 1500 किलोमीटर क्षेत्र व्यापते.
नेव्हिगेशन सॅटेलाइटच्या (ISRO) मदतीने रिअल-टाइम भौगोलिक स्थान, नेव्हिगेशन आणि वेळ शोधली जाते. नागरी उड्डाण आणि लष्करी गरजांनुसार हे विशेषतः वापरले जाते. नुकताच प्रक्षेपित केलेला उपग्रह एल-1 पेलोडने सुसज्ज आहे जो पोझिशनिंग, नेव्हिगेशन आणि वेळेची सेवा प्रदान करेल. नेव्हिगेशन सॅटेलाइट सिस्टीमच्या साहाय्याने स्थलीय, हवाई आणि सागरी नेव्हिगेशन शोधता येते. मोबाईल फोनमधील लोकेशन सेवाही या उपग्रहावरून उपलब्ध आहेत.
हेही पहा –
कारगिल युद्धादरम्यान 1999 मध्ये घुसखोरी करणाऱ्या पाकिस्तानी सैनिकांची स्थिती जाणून घेण्यासाठी भारत सरकारने अमेरिकेकडे मदत मागितली होती. त्यानंतर अमेरिकेने जीपीएस सपोर्ट देण्यास नकार दिला. तेव्हापासून भारत स्वतःची नेव्हिगेशन (ISRO) उपग्रह प्रणाली बनवण्यात गुंतला होता. एनएव्हीआयसी 2006 मध्ये मंजूर झाल्यानंतर 2011 च्या अखेरीस ते पूर्ण होणे अपेक्षित होते, परंतु 2018 मध्ये ते कार्यान्वित झाले. आता हे नेटवर्क सातत्याने सुधारले जात आहे.
Join Our WhatsApp Community