औरंगजेब धर्मनिरपेक्ष नव्हताच; मंदिरे पाडण्याचे दिलेले आदेश

177

समाजातील एका मोठ्या वर्गाकडून मुघल राजवटीला, विशेषत: मूलतत्त्ववादी औरंगजेबला धर्मनिरपेक्ष म्हणून चित्रित करण्याचा प्रयत्न केला जातो. तथापि, औरंगजेबाबद्दल केलेल्या अशा दाव्यांचे खंडन करणारे असे अनेक तथ्य आजही इतिहासात आहेत. एक पुरावा म्हणजे औरंगजेबाचा आदेश, जो काशीसह देशातील सर्व मंदिरे पाडण्याचा 9 एप्रिल रोजी देण्यात आला होता.

औरंगजेबाने ९ एप्रिल १६६९ रोजी हिंदू मंदिरे तसेच शाळा पाडण्याचे आदेश दिले. हा आदेश काशी-मथुरेच्या मंदिरांपासून त्याच्या सल्तनताखाली आलेल्या सर्व २१ प्रांतांपर्यंत लागू करण्यात आला. मंदिरे पाडण्याबरोबरच हिंदूंना सण साजरे करण्यास आणि धार्मिक प्रथा अंगीकारण्यासही बंदी घालण्यात आली. औरंगजेबाच्या या आदेशाचा उल्लेख त्याच्या दरबारी लेखक साकी मुस्तैद खान याने त्याच्या ‘मासिर-ए-आलमगिरी’ या पुस्तकात केला आहे. 1965 मध्ये प्रकाशित झालेल्या वाराणसी गॅझेटियरच्या पान क्रमांक-57 वरही या आदेशाचा उल्लेख आहे. या आदेशानंतर सोमनाथ, काशी विश्वनाथ, केशवदेव यांच्यासह शेकडो मंदिरे पाडण्यात आल्याचे इतिहासकारांचे मत आहे.

(हेही वाचा पंतप्रधान मोदींनी बाळासाहेब ठाकरे, करोडो रामभक्तांचे स्वप्न पूर्ण केले – मुख्यमंत्री शिंदे)

औरंगजेबाच्या आदेशानंतर वेळोवेळी जी मंदिरे पाडण्यात आली त्यात गुजरातचे सोमनाथ मंदिर, काशी विश्वनाथ मंदिर, मथुरेचे केशवदेव मंदिर, अहमदाबादचे चिंतामणी मंदिर, विजापूरचे मंदिर, वडनगरचे हथेश्वर मंदिर, उदयपूरमधील तलावांच्या काठावर बांधले गेले. मंदिरे, उज्जैनच्या सभोवतालची मंदिरे, सवाई माधोपूरमधील मालारना मंदिर, मथुरेतील गोविंद देव मंदिर 1590 मध्ये राजा मानसिंगने बांधले इत्यादी प्रमुख आहेत. औरंगजेबाच्या आज्ञेवरून केवळ मंदिरेच उध्वस्त केली गेली नाहीत, तर तेथे लावलेले शिलालेखही नष्ट केले गेले, जेणेकरून हिंदू त्यांच्या खऱ्या इतिहासापासून कायम अनभिज्ञ राहतील. हिंदूंना त्यांच्या धार्मिक आणि अध्यात्मिक कार्यासाठी शिक्षा देण्यात आली. औरंगजेब त्याच्या हिंदुविरोधी निर्णयांसाठी ओळखला जातो. त्यांच्या कारकिर्दीच्या 11व्या वर्षी ‘झारोखा दर्शन’वर बंदी घालण्यात आली. झारोखा दर्शन ही राजांनी त्यांच्या किल्ल्यांच्या/वाड्यांच्या बाल्कनीतून (झारोखा) लोकांना संबोधित करण्याची रोजची प्रथा होती. या काळात जनता आपल्या समस्या थेट राजाला सांगायची आणि राजा त्या सोडवायचा.

Join Our WhatsApp Community
Get The Latest News!
Don’t miss our top stories and need-to-know news everyday in your inbox.