दत्तात्रय बाळकृष्ण कालेलकर (Dattatraya Balkrishna Kalelkar) ऊर्फ काकासाहेब कालेलकर (Kaka Kalelkar) यांचा जन्म १ डिसेंबर १८८५ रोजी सातारा येथे झाला. त्यांचे कुटुंब मूळ कर्नाटकातील कारवार जिल्ह्यातील होते आणि ते वोक्कलिगा शेतकरी समुदायाचे होते आणि त्यांची मातृभाषा कोकणी होती. परंतु अनेक वर्षांपासून गुजरातमध्ये स्थायिक झाल्यामुळे त्यांचे गुजराती भाषेवर चांगले प्रभुत्व निर्माण झाले होते आणि पुढे ते एक प्रसिद्ध गुजराती लेखक झाले. (Kaka Kalelkar)
काकासाहेब कालेलकर (Kaka Kalelkar) यांनी राष्ट्रभाषेच्या प्रचार-प्रसारासाठी मोठे योगदान दिले आहे. राष्ट्रभाषा संवर्धनाची चळवळ ही त्यांच्यासाठी राष्ट्रीय चळवळच होती. ‘राष्ट्रभाषा प्रचार समिती’ची स्थापना केल्यानंतर गांधीजींनी गुजरातमध्ये हिंदीच्या प्रचाराची व्यवस्था करण्यासाठी काका कालेलकर यांची निवड केली. (Kaka Kalelkar)
(हेही वाचा – India Alliance PM Candidate : राहुल गांधी नाहीत.. ‘हा’ असू शकतो पंतप्रधानपदाचा चेहरा ?; सोनिया गांधी यांचे संकेत)
काही वर्षे गुजरातमध्ये राहिल्यानंतर ते अस्खलित गुजराती बोलू लागले. काका साहेब (Kaka Kalelkar) हे साहित्य अकादमीत गुजराती भाषेचे प्रतिनिधी होते. गुजरातमध्ये हिंदी संवर्धनाच्या यशाचे मुख्य श्रेय काका कालेलकर यांना जाते. काका कालेलकर हे प्रसिद्ध शिक्षणतज्ञ, पत्रकार आणि स्वातंत्रसैनिक होते. त्यांनी प्रामुख्याने गुजराती व हिंदीमध्ये साहित्यरचना केली. त्यांनी लिहिलेल्‍या जीवन-व्यवस्था या निबंध संग्रहासाठी १९६५ मध्ये त्‍यांना साहित्य अकादमी पुरस्‍कार प्रदान करण्‍यात आला. ते साबरमती आश्रमाचे सदस्य होते आणि अहमदाबादमध्ये गुजरात विद्यापीठाच्या स्थापनेत त्यांनी महत्त्वपूर्ण योगदान दिले. (Kaka Kalelkar)
गांधीजींचे सर्वात जवळचे सहकारी असल्यामुळे ते ‘काका’ म्हणून ओळखले जाऊ लागले. ते सर्वोदय मासिकाचे संपादकही होते. १९३० मध्ये त्यांनी गांधीजींसोबत पुण्यातील येरवडा तुरुंगात बराच काळ घालवला. २१ ऑगस्ट १९८१ रोजी वयाच्या ९६ व्या वर्षी काका कालेलकर (Kaka Kalelkar) यांचे निधन झाले. (Kaka Kalelkar)
हेही पहा –
Join Our WhatsApp Community