Bombay High Oil Rig च्या ‘या’ गोष्टींबद्दल तुम्हाला माहिती आहे का ?

बॉम्बे हाय ऑइल रिग (Bombay High Oil Rig) ही हिंद महासागरात स्थित एक खूप मोठी तेल खाण रचना आहे. हे अरबी समुद्रात मुंबईच्या पश्चिम किनाऱ्यापासून सुमारे 160 किलोमीटर (100 मैल) अंतरावर आहे. हे भारतातील सर्वात मोठे तेल खाण क्षेत्र आहे आणि भारतीय तेल उत्पादनाचे मुख्य स्त्रोत आहे. बॉम्बे हाय ऑइल रिग इंडियन ऑइल अँड नॅचरल गॅस कॉर्पोरेशन लिमिटेड (ONGC) द्वारे विकसित आणि व्यवस्थापित केले जाते. (Bombay High Oil Rig)

हे तेलक्षेत्र दोन भागांनी बनलेले आहे.
१. मुंबई उच्च उत्तर (MHN)
2. मुंबई उच्च दक्षिण (MHS)

मुंबई हाय, भारतातील प्रमुख आणि सर्वात मोठे तेल क्षेत्र, आजच्या 50 वर्षांपूर्वी सापडले होते. यातून सुरू झालेले बहुतांश शेतातील उत्पादन आजतागायत थांबले असले तरी अरबी समुद्रात वसलेल्या मुंबई हायचे इरादे अजूनही उंचावर आहेत. सार्वजनिक क्षेत्रातील कंपनी ऑइल अँड नॅचरल गॅस कॉर्पोरेशन (ONGC) ने या क्षेत्राच्या सुवर्णमहोत्सवी वर्षानिमित्त मुंबईत एका कार्यक्रमाचे आयोजन केले होते. कंपनीने सांगितले की, “गेल्या 50 वर्षात, मुंबई हायने 527 दशलक्ष बॅरल तेल आणि 221 अब्ज घनमीटर गॅसचे उत्पादन केले आहे, जे आतापर्यंत देशाच्या देशांतर्गत उत्पादनाच्या 70 टक्के आहे.”

(हेही वाचा –Gulabjamun Recipe: झटपट आणि स्वादिष्ट गुलाबजाम घरी बनवायचे आहेत? ‘ही’ रेसिपी नक्की वाचा)

मुंबई हाय फील्ड (पूर्वी बॉम्बे हाय फील्ड) अरबी समुद्रात भारताच्या पश्चिम किनाऱ्यापासून सुमारे 160 किलोमीटर अंतरावर आहे. हे फेब्रुवारी 1974 मध्ये रशियन आणि भारतीय संघाने शोधले होते. या शेतात 21 मे 1976 रोजी उत्पादन सुरू झाले. सुरुवातीला उत्पादन प्रतिदिन 3,500 बॅरल तेल होते आणि तीन वर्षांत ते 80,000 बॅरल प्रतिदिन झाले. शेतातून मुंबईतील रिफायनरीपर्यंत तेल वाहून नेण्यासाठी १९७८ मध्ये उप-समुद्री पाइपलाइन टाकण्यात आली. त्यापूर्वी टँकरमध्ये कच्चे तेल पाठवले जात होते. (Bombay High Oil Rig)

(हेही वाचा –EVM-VVPAT : महाराष्ट्रातील ‘या’ ८ मतदारसंघातील ईव्हीएमचा होणार तपास; उमेदवारांनी केला ईव्हीएम-व्हीव्हीपॅट तपासणीसाठी अर्ज)

यानंतर, 1989 मध्ये, या क्षेत्रातून तेल उत्पादन 4,76,000 बॅरल प्रतिदिन आणि 28 अब्ज घनमीटर वायू प्रतिदिन झाले. त्यानंतर हळूहळू उत्पादनात घट दिसून येत आहे. सध्या मुंबई हायमधून दररोज सुमारे 1,35,000 बॅरल तेल आणि 13 अब्ज घनमीटर गॅसची निर्मिती होत आहे. तेल आणि वायू उत्पादनात घट झाल्यामुळे पुनर्विकास योजना सुरू करण्यात आल्या. मुंबई हायच्या गेल्या काही वर्षांत चार पुनर्विकास योजना आहेत, ज्यामध्ये अब्जावधी डॉलर्सची गुंतवणूक करण्यात आली आहे. (Bombay High Oil Rig)

हेही पहा –