बांगलादेशात सुरु असलेल्या हिंसाचाराच्या (Bangladesh Violence) पार्श्वभूमीवर भारताने बांगलादेशात राहणारे भारतीय नागरिक आणि विद्यार्थ्यांसाठी मार्गदर्शक सूचना जारी केली आहे. त्यांना प्रवास टाळण्याचे आणि हालचाली कमी करण्याचे आवाहन केले आहे. सरकारी नोकऱ्यांसाठी कोटा प्रणालीवरून सुरू असलेली निदर्शने आणि हिंसक आंदोलनात किमान सहा जणांचा मृत्यू झाला आहे. या घटनेच्या चौकशीचे आदेश बांगलादेशच्या पंतप्रधान शेख हसीना यांनी दिले आहेत.
बांगलादेशातील भारतीय उच्चायुक्तांनी सांगितले की, बांगलादेशातील प्रचलित परिस्थिती लक्षात घेता, भारतीय नागरिकांनी आणि भारतीय विद्यार्थ्यांना प्रवास करण्याचे टाळावे आणि त्यांच्या निवासी परिसराबाहेर हालचाली कमी करण्याचा सल्ला देण्यात आला आहे, असे बांगलादेशातील भारतीय उच्चायुक्तांनी सांगितले. कोणत्याही तात्काळ मदतीसाठी दूतावासाने भारतीय मिशनचे 24 तास आपत्कालीन संपर्क क्रमांक देखील उपलब्ध करून दिले आहेत.
काय प्रकरण आहे?
दरम्यान, सरकारी नोकऱ्यांसाठी कोटा पद्धतीत सुधारणा करण्याची मागणी करणाऱ्या विद्यार्थ्यांनी 18 जुलै (गुरुवार) रोजी देशव्यापी संप पुकारला आहे, या आठवड्याच्या सुरुवातीला झालेल्या प्राणघातक संघर्षात किमान सहा जण ठार झाले होते आणि शेकडो जखमी झाले होते. चळवळीचे प्रमुख समन्वयक असिफ महमूद म्हणाले की, रुग्णालये आणि आपत्कालीन सेवा वगळता सर्व आस्थापना बंद राहतील आणि केवळ रुग्णवाहिका सेवा चालवण्यास परवानगी असेल. बुधवारी राष्ट्राला संबोधित करताना पंतप्रधान शेख हसीना म्हणाल्या की, विद्यार्थ्यांच्या निदर्शनांदरम्यान झालेल्या हिंसाचारात (Bangladesh Violence) झालेल्या जीवितहानीबद्दल दिलगीर आहे आणि या घटनेच्या चौकशीसाठी चौकशी समिती स्थापन केली जाईल.
न्यायालयीन चौकशी समिती
हा मुद्दा प्रलंबित असल्याने देशाच्या सर्वोच्च न्यायालयावर विश्वास ठेवण्याचे आवाहनही त्यांनी विरोधकांना केले. “मला विश्वास आहे की आमच्या विद्यार्थ्यांना (सर्वोच्च न्यायालयात) न्याय मिळेल. ते निराश होणार नाहीत. लोक कोटा पद्धतीला विरोध का करत आहेत? 1971 च्या स्वातंत्र्यलढ्यातील स्वातंत्र्यसैनिकांच्या कुटुंबातील सदस्यांसाठी 30 टक्के कोट्यासह सार्वजनिक क्षेत्रातील नोकऱ्यांबद्दल आंदोलक संतप्त आहेत, उच्च तरुण बेरोजगारी दरम्यान. बांगलादेशात ५६ टक्के सरकारी नोकऱ्या विविध कोट्यांसाठी राखीव आहेत. 10 टक्के महिलांसाठी, 10 टक्के अविकसित जिल्ह्यांतील लोकांसाठी, 5 टक्के आदिवासी समुदायांसाठी आणि 1 टक्के अपंगांसाठी राखीव आहेत. सर्व रिक्त पदांपैकी फक्त 44 टक्के जागा उपलब्ध आहेत.
32 दशलक्ष तरुण बेरोजगार
स्वातंत्र्यसैनिकांचा कोटा विशेषत:वादग्रस्त ठरला आहे, कारण 1971 मध्ये बांगलादेश मुक्ती युद्धाचे नेतृत्व करणाऱ्या हसीनाच्या अवामी लीग पक्षाशी एकनिष्ठ असलेल्यांना तो फायदेशीर वाटतो. एकूण 170 दशलक्ष लोकसंख्येपैकी सुमारे 32 दशलक्ष तरुण बांगलादेशी बेरोजगार आहेत किंवा शिक्षणापासून वंचित आहेत. हायकोर्टाने सरकारला ३० टक्के नोकऱ्यांचा कोटा बहाल करण्याचे आदेश दिल्यानंतर या महिन्याच्या सुरुवातीला निदर्शने सुरू झाली. सुप्रीम कोर्टाने गेल्या आठवड्यात या आदेशाला महिनाभरासाठी स्थगिती दिली, पण विरोध सुरूच होता.
‘रझाकार’ शब्दाचा वापर
प्रकरण आणखी वाईट करण्यासाठी, हसीनाने विद्यार्थ्यांच्या मागण्या पूर्ण करण्यास नकार दिला आणि ‘रझाकार’ हा शब्द वापरला – ज्यांनी 1971 च्या युद्धात पाकिस्तानी सैन्यासोबत काम केले होते ज्यांनी युद्धादरम्यान वाईट अत्याचार केले होते. देशभरातील हजारो आरक्षण विरोधी आंदोलकांची सत्ताधारी अवामी लीग पक्षाच्या विद्यार्थी संघटनेच्या सदस्यांशी झटापट झाली. मंगळवारी झालेल्या चकमकीत किमान चार विद्यार्थ्यांसह सहा जण ठार झाल्याचे पोलिसांनी सांगितले. उत्तर-पश्चिम रंगपूर विद्यापीठातील द्वितीय वर्षातील विद्यार्थ्याला मंगळवारी विद्यापीठाच्या कॅम्पसमध्ये झालेल्या आंदोलनादरम्यान पोलिसांनी गोळीबार केल्याने पहिला बळी गेला.
Join Our WhatsApp Community