Mani Bhavan Gandhi Museum: मणि भवन गांधी संग्रहालयाची ही वैशिष्ट्ये तुम्हाला माहिती आहेत का?

मणि भवन (Mani Bhavan Gandhi Museum) ही मुंबई , भारत येथे स्थित एक ऐतिहासिक महत्त्व असलेली इमारत आहे , जिथे गांधीजींनी दीर्घकाळ वास्तव्य केले आणि भारताच्या स्वातंत्र्याच्या चळवळीचे नेतृत्व केले. १९१७ ते १९३४ या काळात गांधीजींचे हे निवासस्थान होते. ही इमारत मुंबईतील गमदेवी परिसरातील 19 लॅबर्नम रोड येथे आहे . ही इमारत रेवाशंकर जगजीवन झवेरी यांची होती, जे गांधीजींचे मित्र होते. असहकार चळवळ , दांडी मोर्चे , सविनय कायदेभंग चळवळी यांसारख्या सामान्य लोकांशी संबंधित चळवळी झाल्या तेव्हा भारताच्या स्वातंत्र्यलढ्यासाठी हा काळ अत्यंत महत्त्वाचा होता . (Mani Bhavan Gandhi Museum)

(हेही वाचा-Nair Hospital Mumbai Central: नायर रुग्णालयातील ‘या’ सुविधांविषयी तुम्हाला माहिती आहे का?)

या संग्रहालयात महात्मा गांधींच्या मणिभवन येथील वास्तव्याचा तपशील असून त्यांच्या अनेक वैयक्तिक वस्तू येथे ठेवण्यात आल्या आहेत. या वास्तूचा इतिहास 1917 ते 1934 या काळात गांधीजींच्या कार्याचा केंद्रबिंदू आहे. १९१७ ते १९३४ अशी जवळपास १७ वर्षे मणिभवन हे गांधीजींचे मुंबई मुख्यालय होते. गांधीजींनी असहकार, स्वदेशी, सत्याग्रह, खादी आणि खिलाफत या चळवळींची सुरुवात येथून केली. गांधीजींचा चरख्याशी संबंध 1917 मध्ये सुरू झाला, जेव्हा ते मणिभवनमध्ये राहत होते. मणिभवन हे गृहराज्य चळवळीतील गांधीजींच्या सहभागाशी तसेच फुकानाच्या क्रूर आणि अमानुष प्रथेच्या निषेधार्थ गाईचे दूध न पिण्याच्या त्यांच्या निर्णयाशी संबंधित आहे, ही प्रथा त्या काळात दुभत्या गुरांसाठी सामान्य होती. (Mani Bhavan Gandhi Museum)

(हेही वाचा-Yamunabai Savarkar : हिंदुस्थानच्या स्वातंत्र्यासाठी सर्वस्वाचा होम करणाऱ्या यमुनाबाई विनायक सावरकर)

आत गेल्यावर तुम्हाला महात्माजींच्या पुतळ्यासह एक लायब्ररी दिसेल, जिथे लोक त्यांना आदरांजली वाहतात. मग एक जिना – प्रत्येक कालखंडातील गांधींच्या छायाचित्रांनी लावलेला – पाहुण्यांना पहिल्या मजल्यावर घेऊन जातो, जिथे आणखी एक फोटो गॅलरी आहे ज्यात त्यांच्या बालपणापासून त्यांची हत्येपर्यंतची छायाचित्रे आणि प्रेस क्लिपिंग्ज आहेत. मणिभवनात गांधींनी त्यांच्या वास्तव्यादरम्यान वापरलेली खोली दुसऱ्या मजल्यावर आहे, जिथे काचेच्या विभाजनातून लोक त्यांचे दोन चरखे, एक पुस्तक आणि जमिनीवर त्यांचा पलंग पाहू शकतात. त्या खोलीच्या अगदी समोर एक हॉल आहे जिथे त्याच्या आयुष्यातील छायाचित्रे आणि चित्रे प्रदर्शित केली जातात. शेवटी छतावर पोहोचले, जिथे त्याला 4 जानेवारी 1932 रोजी अटक करण्यात आली. (Mani Bhavan Gandhi Museum)

हेही पहा-