इस्रायलकडून गाझा पट्टीवरील हल्ले रोखण्यासाठी विमानांच्या नेव्हिगेशन सिस्टीमवर हल्ला केला जात आहे. गाझा युद्ध सुरू झाल्यापासून, इस्रायल (Israel) संरक्षण दल (आयडीएफ) जीपीएस “स्पूफिंग” नावाची युक्ती वापरत असल्याचे वृत्त आहे. शत्रूची क्षेपणास्त्रे, ड्रोन आणि रॉकेट इस्रायल ग्लोबल पोझिशनिंग सिस्टम सिग्नलला दिशाभूल करत असल्याने भलतीकडेच पडतात. ग्लोबल नेव्हिगेशन सॅटेलाइट सिस्टीम (GNSS) रिसिव्हर्सना फसवण्यासाठी बनावट सिग्नल प्रसारित करणे यासह जीपीएस स्पूफिंग हे आता जागतिक स्तरावर आणि भारतातील विमान वाहतुकीच्या सुरक्षेसाठी एक महत्त्वाचा धोका बनला आहे. या हस्तक्षेपामुळे चुकीची स्थिती, नेव्हिगेशन आणि वेळेचा डेटा तयार होतो, ज्यामुळे विमान नेव्हिगेशन सिस्टीमची विश्वासार्हता धोक्यात येते.
या जीपीएस हल्ल्यांचा परिणाम भारतावरही जाणवत आहे. इस्रायलच्या “स्पूफिंग”च्या परिणामस्वरूप भारतातील अमृतसर आणि जम्मू काश्मीरच्या भारत – पाक सीमेवरील विमानांच्या जीपीएस सिस्टीमची दिशाभूल झाली आहे. नोव्हेंबर २०२३ ते फेब्रुवारी २०२५ या अवघ्या १५ महिन्यांत इस्रायल (Israel) गाझा पट्टीवर करत असलेल्या जीपीएस हल्ल्यांमुळे भारताची विमाने प्रभावित झाल्याची तब्बल ४६५ प्रकरणे नोंदविण्यात आली आहेत.
यामुळे जर भारत किंवा पाकिस्तान यांचे प्रवासी विमान चुकीचे जीपीएस सिग्नल मिळाल्याने प्रतिबंधित भागात गेले, तर भारत-पाकमध्ये युद्ध देखील भडकवू शकते. OPS ग्रुपच्या सप्टेंबर २०२४ च्या अहवालानुसार, सर्वाधिक प्रभावित भागात वायव्य नवी दिल्ली आणि लाहोर (पाकिस्तान) जवळील ठिकाणे समाविष्ट आहेत. १५ जुलै ते १५ ऑगस्ट २०२४ दरम्यान, हा प्रदेश स्पूफिंगच्या घटनांमध्ये जागतिक स्तरावर नवव्या क्रमांकावर होता, ज्यामुळे ३१६ विमानांवर परिणाम झाला.
(हेही वाचा Prashant Koratkar ला तेलंगणात अटक; छत्रपती शिवरायांबद्दल अवमानजनक वक्तव्यामुळे महिन्याभर होता फरार)
जागतिक परिणाम आणि सुरक्षा चिंता
अहवाल २०२४ मध्ये स्पूफिंगच्या घटनांमध्ये ५०० टक्के वाढ झाल्याचे दर्शवितात, सर्वेक्षण केलेल्या फ्लाइट क्रूपैकी ७० टक्के लोकांनी गंभीर चिंता व्यक्त केली. पूर्व भूमध्यसागरीय, काळा समुद्र आणि आशियातील काही भाग हे प्रमुख हॉटस्पॉट राहिले आहेत, ऑगस्ट २०२४ मध्ये १,००० हून अधिक उड्डाणे प्रभावित झाली. प्रभावित भागात काम करणाऱ्या वैमानिकांनी जीपीएस जॅमिंग आणि स्पूफिंगच्या वाढत्या घटना नोंदवल्या आहेत. एका वैमानिकाने नोंदवले की, इराण-पाकिस्तान सीमा ओलांडल्यानंतर, जीपीएस सिस्टीममध्ये हस्तक्षेप सुरू झाला आणि तुर्कीचे हवाई क्षेत्र मोकळे होईपर्यंत तो कायम राहिला. नेव्हिगेशन सिस्टमची दिशाभूल करण्यासाठी खोटे जीपीएस सिग्नल प्रसारित करणे समाविष्ट आहे, ही रणनीती ऑक्टोबर २०२३ मध्ये गाझा युद्ध सुरू झाल्यापासून तीव्र झाली आहे. शत्रूच्या शस्त्रास्त्रांना अडथळा आणण्यात प्रभावी असले तरी, लेबनॉन, सीरिया, जॉर्डन, इजिप्त, तुर्की आणि सायप्रससह विस्तृत प्रदेशातील व्यावसायिक विमान वाहतुकीवरही त्याचा परिणाम झाला आहे. (Israel)
Join Our WhatsApp Community