अंदमान आणि निकोबार बेटांवर विविध प्रकारचे स्वादिष्ट खाद्यपदार्थ बनवले जातात. हे बेटे विविध गोष्टींसाठी प्रसिद्ध आहेत. त्यापैकी एक म्हणजे येथे विकत मिळणारे ‘अन्नपदार्थ’ ! अंदमान-निकोबर बेटांवर विपुल निसर्गसौंदर्य आहे. या सौंदर्याइतकंच येथील अन्नपदार्थलाही (Food Of Andaman And Nicobar Islands) खास चव आहे, असे म्हणावे लागेल.
या बेटावर विकत मिळणारे सीफूड हे येथे येणाऱ्या पर्यटकांचे मुख्य आकर्षण आहे. अंदमान आणि निकोबार बेटांवरील सागरी खाद्यपदार्थांवर येथील संस्कृतीचाही प्रभाव असल्याचे या ठिकाणांना भेट देणाऱ्या पर्यटकांच्या लक्षात येतेच. या प्रदेशातील संस्कृत, खाद्यपदार्थ आणि वैविध्यपूर्ण पाककृती यांचे महत्त्व अंदमान आणि निकोबार बेटांइतकेच आहे. अंदमानमधील स्थानिक लोक मसालेदार आणि स्वादिष्ट अन्न खाणे पसंत करतात. बरेचसे पर्यटक येथील खाद्यसंस्कृतीचा आस्वाद घेण्यासाठीच या ठिकाणांना आवर्जून भेट देतात. जाणून घेऊया, अंदमान आणि निकोबार बेटांवरील वैशिष्ट्यपूर्ण खाद्यपदार्थ –
अमृतसरी कुलचा (Amritsari Kulcha)
अमृतसरी कुलचा ही विविध प्रकारच्या भाज्या घातलेली एक भाकरी असते. अंदमान आणि निकोबार बेटांना भेट देणाऱ्या पर्यटकांसाठी हा वैशिष्ट्यपूर्ण पदार्थ आहे. गव्हाच्या पिठापासून तयार केलेली ही भाकरी खूपच चविष्ट असते. या भाकरीमध्ये पालक, गाजर, हिरवे वाटाणे, जलपेनो, कोथिंबीर, ओरेगॅनो यांचा समावेश असतो. पालक हा या भाकरीतील मुख्य घटक आहे. अमृतसरी कुलचा हा अंदमान आणि निकोबार बेटांवरील लोकांचा आवडता पदार्थ आहे. अमृतसरी कुलचाचे विविध प्रकार आहेत. हा येथील प्रसिद्ध शाकाहारी पदार्थ आहे.
फिश करी (Fish Curry)
येथे समुद्र जवळ असल्याने अंदमानमध्ये सीफूड हा सर्वात आवडता खाद्यपदार्थ आहे. वेगवेगळ्या प्रकारचे सागरी खाद्यपदार्थ येथे तयार केले जातात. ताज्या माशाची चवदार करी तोंडाला पाणी आणणारी असते. अंदमान आणि निकोबार बेटांवरील तुमच्या आवडीचा आवडता मासा निवडू शकता. फिश करी हा इथला पारंपरिक आणि लोकप्रिय पदार्थ आहे. या बेटांवरील डाल्मेटियन आणि ब्रिलसारख्या ताज्या माशांपासून फिश करी बनवली जाते. भात, कांदा आणि टोमॅटोच्या कढीबरोबर फिश करी दिली जाते. यामध्ये भरपूर मासे, मसाले वापरून येथील कुशल शेफ ही फिश करी तयार करतात. हा येथील आरोग्यदायी पदार्थ मानला जातो.
चिली फिश करी (Chili Fish Curry)
चिली फिश करी हा पदार्थ मासे आणि मिरची पेस्ट यांचे मिश्रण, टोमॅटो, नारळाचे दूध आणि थोडी साखर घालून बनवला जातो. हाही अंदमान आणि निकोबार बेटांवरील एक लोकप्रिय पदार्थ आहे. येथे आल्यावर जर तुम्हाला भारतीय खाद्यपदार्थ खावा, असे वाटत असेल तर या चिली फिश करीची चव चाखायला हरकत नाही. ही पाककृती नेहमीपेक्षा थोडी मसालेदार असते. मसालेदार पदार्थांचे शौकीन असलेल्यांनी या पदार्थाची चव चाखावी. जिरे, धणे, लसूण, आले आणि हळद. हे मसाले या पदार्थाला भरपूर चव देतात.
माचेर झोल (Macher Jhol)
नावाप्रमाणेच हा मूळच बंगाली पदार्थ आहे. ही एक फिश करी आहे. त्याची चव रुचकर असल्यामुळे अनेकांना आवडते. माचेर झोल हा पारंपरिक मसालेदार माशांचा आणि भारतीय उपखंडाच्या पूर्वेकडील भागातील एक लोकप्रिय पदार्थ आहे. खूप मसालेदार स्टू किंवा ग्रेव्हीच्या स्वरूपात भाताबरोबर सर्व्ह केला जातो. माचेर झोलमध्ये हळद, लसूण, कांदे आणि किसलेले आले यांचा समावेश असतो. फक्त यामध्ये कांदा नसलेली टोमॅटो ग्रेव्ही वापरली जाते. ही डिश मॅकेरल, सार्डिन किंवा टुना यासारख्या विविध प्रकारच्या माशांपासून बनविली जाते. ती कोळंबी, लॉबस्टर किंवा इतर शेलफिशपासून बनवली जाऊ शकते. टोमॅटो सॉसमध्ये शिजवण्यापूर्वी मासे बहुतेकदा लोणी किंवा तेलात तळले जातात. कांदा, आले-लसूण, मीठ, धणे पूड, जीरे पूड, हळद, मिरची पूड आणि इतर मसाल्यांच्या मिश्रणाने तयार केलेली चटणी यामध्ये घातलेली असते.
चिकन टिक्का मसाला (Chicken Tikka Masala)
चिकन टिक्का मसाला हा भारतीय उपखंडात उगम पावलेला एक लोकप्रिय पदार्थ आहे. जिरे, गरम मसाला आणि वाळलेली मेथीची पाने, टोमॅटो आणि क्रीम सॉस, दही आणि मलई घालून केलेला हा इथला पारंपरिक पदार्थ आहे. हे कोंबडीचे हाड नसलेले तुकडे, टोमॅटोची चटणी, मलई आणि दही यांचे मिश्रण आणि मसाल्यांपासून तयार केल्यामुळे याला टिक्का मसाला म्हटले जाते. हा लोकप्रिय उत्तर भारतीय पदार्थ अंदमान आणि निकोबार बेटांवरील गर्दी खेचणारा खाद्यपदार्थ म्हणून प्रसिद्ध आहे.
नारळ कोळंबीची कढी (Coconut Prawn Curry)
नारळ कोळंबी करी हा अंदमान आणि निकोबार बेटांवरील एक लोकप्रिय पदार्थ आहे. नारळाचे दूध, जॅस्मिन भात (jasmine rice),कोळंबी आणि कढीपत्ता वापरून ही रेसिपी केली जाते. यामध्ये नारळाचे वाटण मुख्य आहे. नारळ आणि कोळंबीच्या मिश्रणाची चव जिभेवर रेंगाळणारी असल्यामुळे खवय्ये हा पदार्थ आवर्जून खायला पसंती देतात.
बार्बेक्यू (Barbeque)
बार्बेक्यू या शब्दाला अनेक अर्थ आहेत. जेव्हा तुम्ही अमेरिकेत असता, तेव्हा याला तिरकस किंवा काठीवर शिजवलेल्या मांसाच्या तुकड्याचा संदर्भात वापरला जातो, मात्र अंदमान आणि निकोबार बेटांमध्ये, मासे आणि इतर सागरी पदार्थांपासून बनवलेला हा पारंपारिक पदार्थ अग्निवर शिजवला जातो. अंदमान आणि निकोबार बेटांवर बार्बेक्यू तयार करण्यासाठी, त्यांनी स्वयंपाक सुरू करण्यापूर्वी तो अग्निवर शिजवला आहे का, याची खात्री करून घ्या. एक खास गोष्ट म्हणजे तुम्ही अंदमान-निकोबारमध्ये गेलात आणि बार्बेक्यूचा आस्वाद घेतला नाही, तर सारे काही व्यर्थच आहे, असे म्हणावे लागेल. इतके या पदार्थाला येथे महत्त्व आहे. कॅम्पफायरच्या रात्री बार्बेक्यू सॉसमध्ये मिसळलेल्या रसाळ मांसाचा आस्वाद घेणे, हे येथे येणाऱ्या पर्यटकांपैकी काही जणांचे स्वप्न असते.
ग्रिल्ड लॉबस्टर (Grilled Lobsters)
अंदमान बेटांवर भाजलेले लॉबस्टर हा आवर्जून आढळणारा पदार्थ आहे. ग्रिलवर किंवा पॅनमध्ये जिवंत लॉबस्टर शिजवून बनवला जातो. हा तयार करण्यासाठी अगदी सोपा पदार्थ आहे. लॉबस्टरचे मांस सहसा लॉबस्टरचे डोके आणि शेपूट, रो आणि लिंबाच्या वेजसह दिले जाते. ते उन्हाळ्यात कुटुंबासोबत येणारे पर्यटक या पदार्थावर ताव मारतात. तुम्ही तुमच्या आवडत्या टॉपिंग्जसह लॉबस्टर टॅकोस बनवू शकता.
अंदमान आणि निकोबार बेटे ही लोकप्रिय पर्यटन स्थळे आहेत. विविध प्रकारचे सागरी खाद्यपदार्थ, तांदूळ आणि भाज्या यापासून तयार केल्या जाणाऱ्या चवदार रेसिपी…मुख्य म्हणजे येथे अनेक उपाहारगृहे आहेत. त्यामुळे पर्यटकांना, खवय्यांना त्यांना हव्या असलेल्या पदार्थांचा आस्वाद घेता येतो. सुट्टी घालवण्यासाठी हे सुंदर, प्रेक्षणिय स्थळ आहेच, पण चटकदार, मसालेदार खाद्यपदार्थांची नावे, तयार करण्याची पद्धत, त्यासाठी वापरलेले मसाले याविषयी वाचून या पारंपरिक अन्नपदार्थांची चव चाखण्यासाठी पर्यटकांना अंदमान-निकोबार बेटांना नक्कीच भेट द्यावीशी वाटेल, नाही का !