Fact Check : अपूर्ण आकडेवारी जाहीर करून महाराष्ट्रात EVM घोटाळा झाल्याचा अपप्रचार

Vishvas News – https://www.vishvasnews.com/marathi/politics/fact-check-false-and-incomplete-statistics-are-being-shared-over-the-counting-of-votes-in-maharashtra/?utm_source=homepage&utm_medium=dktp_s1&utm_campaign=editorpick

महाराष्ट्राच्या सर्व २८८ विधानसभा जागांसाठी एकाच टप्प्यात २० नोव्हेंबर रोजी आणि झारखंडच्या सर्व विधानसभा जागांसाठी दोन टप्प्यांमध्ये अनुक्रमे १३ आणि २० नोव्हेंबर रोजी मतदान झाले होते, ज्याचे निकाल २३ नोव्हेंबर रोजी जाहीर झाले. महाराष्ट्राच्या निवडणुकीच्या निकालांनंतर ईव्हीएम (EVM) आणि मतदानांच्या हेराफेरीबद्दल असे काही दावे वायरल झाले, जे तपासणीत चुकीचे ठरले.

याच संदर्भात सोशल मीडिया वापरकर्ते महाराष्ट्र निवडणुकीच्या निकालांशी संबंधित कथित आकडेवारी शेअर करत आहेत आणि दावा करत आहेत की, महाराष्ट्राच्या निवडणुकीत एकूण मतदान टक्केवारी ६६.५% होती आणि या दरम्यान एकूण ६४,०८८,१९५ मतं दिली गेली, पण मोजणी दरम्यान मोजल्या गेलेल्या मतांची संख्या ६४,५९२,५०८ होती, जी मतदानापेक्षा जास्त मोजणीच्या मतांचा पुष्टी करणारा दावा आहे. Fact Check

विश्वास न्यूजने आपल्या तपासणीत हा दावा चुकीचा ठरवला. वायरल पोस्टमध्ये केलेल्या दाव्यात वैध पोस्टल मतांचा आकडा समाविष्ट केलेला नाही, ज्याची संख्या ५,३८,२२५ होती आणि हे ईव्हीएमच्या माध्यमातून झालेल्या मतदानाच्या आकड्यात ६४,०८८,१९५) जोडल्यास मतदानादरम्यान दिल्या) गेलेल्या एकूण मतांची संख्या ६,४६,२६,४२० होते आणि ती मोजणीच्या दिवशी मोजलेल्या मतांची संख्या ६४,५९२,५०८ पेक्षा अधिक आहे. म्हणून महाराष्ट्र विधानसभा निवडणुकीत मतदानापेक्षा जास्त मोजणीचा दावा चुकीचा आहे. (EVM)

(हेही वाचा मुख्यमंत्री आणि उपमुख्यमंत्री पद आमच्यासाठी तांत्रिक व्यवस्था; Devendra Fadnavis यांनी मांडली भूमिका)

सोशल मीडिया वापरकर्त्याने ‘Hopetv Hyd’ ने वायरल पोस्ट (आर्काइव लिंक) शेअर करताना लिहिले आहे, “महाराष्ट्र निवडणूक घोटाळा…भारतीय निवडणूक आयोग (ECI) नुसार, अंतिम मतदान ६६.०५% होते, जे एकूण ६४,०८८,१९५ मतांचे प्रतिनिधित्व करते (३०,६४९,३१८ महिला; ३३,४३७,०५७ पुरुष; १८२० इतर). तथापि, मोजलेल्या एकूण मतांची बेरीज ६४,५९२,५०८ आहे, जी एकूण मतदानाच्या मतांपेक्षा ५,०४,३१३ आहे. ५,०४,३१३ चा हा फरक संपूर्ण राज्यात मोजण्यात आलेल्या निव्वळ अतिरिक्त मतांचे प्रतिनिधित्व करतो. (EVM)

महाराष्ट्र आणि झारखंड विधानसभा निवडणुकीचे निकाल २३ नोव्हेंबर रोजी आले होते आणि भारत निवडणूक आयोग (ECI) च्या वेबसाइटवर त्याचे निकाल पाहता येऊ शकतात. निकालानुसार, राज्याच्या एकूण २८८ जागांमध्ये भाजपला १३२ जागा, शिवसेना (शिंदे) ला ५७, राष्ट्रवादी काँग्रेस पार्टी अजित पवार ला ४१ जागा मिळाल्या आहेत. दोन तृतीयांश बहुमतासह हा गट (महायुती) महाराष्ट्रात एकदा पुन्हा सरकार स्थापनेला जाणार आहे. (EVM)

तसेच, विरोधी पक्ष शिवसेना (उद्धव) ला २० जागा आणि काँग्रेसला १६ जागा आणि राष्ट्रवादी काँग्रेस पार्टी (शरद पवार) ला १० जागा मिळाल्या. भारत निवडणूक आयोगाच्या वेबसाइटवर उपलब्ध निकालात प्रमुख राजकीय पक्ष, इतर पक्ष आणि नोटा वर पडलेले मतांचे आकडे आहेत. Fact Check

वायरल पोस्टमध्ये महाराष्ट्र निवडणुकीसाठी एकूण मतदानापेक्षा जास्त मत मोजली गेली असल्याचा दावा करण्यात आला आहे आणि या दाव्यासोबत अनेक सोशल मीडिया पोस्ट्समध्ये निवडणूक आयोगाला टॅग करत स्पष्टीकरण मागितले आहे. अनेक पोस्ट्समध्ये ‘द वायरल’ या नावाने प्रकाशित झालेल्या बातमीचे स्क्रीनशॉट शेअर करत समान दावा करण्यात आला आहे.

निवडणूक आयोग कोणत्याही निवडणुकीच्या (विधानसभा किंवा लोकसभा) विस्तृत निकालांची घोषणा करतो, ज्यात प्रत्येक विधानसभा सीट, तिथे नोंदणीकृत मतदार आणि मतदानाचे आकडे समाविष्ट असतात. वायरल पोस्टमधील दाव्यांसाठी आम्ही या आकड्यांची पडताळणी केली. (EVM)

निवडणूक आयोगाच्या आकड्यांनुसार, महाराष्ट्रात एकूण नोंदणीकृत मतदारांची संख्या ९,७०,२५,११९ आहे. निवडणूक दरम्यान एकूण मतदानाचे टक्केवारी ६६.०५ % ते, म्हणजेच एकूण नोंदणीकृत मतदारांच्या तुलनेत ६,४०,८८,१९५ मतदारांनी त्यांचे मताधिकार वापरले. Fact Check

वायरल पोस्टमध्ये दावा केला आहे की मोजणी दरम्यान मोजले गेलेले मतांची संख्या ६,४५,९२,५०८ होती, जी टाकले गेलेले मत ६,४०,८८,१९५ पेक्षा सुमारे पाच लाख जास्त आहे.

शोधात आम्हाला महाराष्ट्राच्या मुख्य निवडणूक अधिकाऱ्यांकडून जारी केलेले स्पष्टीकरण मिळाले, जे ‘द वायर’ मध्ये प्रकाशित लेखात या संदर्भातील केलेल्या दाव्याचा खंडन करते. या स्पष्टीकरणात सांगितले गेले आहे की, महाराष्ट्राच्या २८८ जागांवर झालेल्या मतदानादरम्यान ईवीएम (इलेक्ट्रॉनिक वोटिंग मशीन) द्वारे टाकले गेलेले मत ६,४०,८८,१९५ होते आणि त्यात पोस्टल बॅलटद्वारे टाकले गेलेले वैध मत ५,३८,२२५ जोडले गेले, तर एकूण टाकले गेलेले मत ६,४६,२६,४२० होते. Fact Check

महाराष्ट्रात मतदानापेक्षा जास्त मोजणीचा दावा खोटा आहे. महाराष्ट्रातील सर्व २८८ जागांसाठी झालेल्या मतदानाच्या निकालांची २३ नोव्हेंबरला घोषणा झाली आणि यावेळी मोजणीमध्ये मोजलेल्या मतांचे एकूण प्रमाण (ईव्हीएम आणि वैध पोस्टल बॅलट) ६,४५,९२,५०८ होते, जे एकूण टाकले गेलेले मत ६,४६,२६,४२० यांच्या तुलनेत कमी आहे.