“भारतीय ‘रिलीजन’ स्वभावाने हिंदू आहेत”

धर्म आणि ‘रिलीजन’ यात फरक असून देशातील सर्व ‘रिलीजन्स’ स्वभावाने हिंदू असल्याचे प्रतिपादन सरसंघचालक डॉ. मोहन भागवत यांनी केले. ते रविवारी 6 फेब्रुवारी रोजी नागपुरात आयोजित एका खासगी कार्यक्रमात बोलत होते. ‘हिंदुत्व आणि राष्ट्रीय एकात्मता’ या विषयावर आयोजित व्याख्यानात मार्गदर्शन करताना सरसंघचालक म्हणाले की, हिंदुत्व आणि धर्मनिरपेक्षता यात फरक नाही. परिणामी, कार्यक्रमाचे शीर्षक “हिंदुत्व म्हणजेच राष्ट्रीय एकात्मता” असायला हवे होते.

‘रिलीजन’ म्हणजे धर्म नाही

सरसंघचालक म्हणाले की, हिंदुत्व हा ‘इझम’ नाही. हिंदुत्वाचे थेट इंग्रजी भाषांतर ‘हिंदूनेस’ असे आहे. ‘रिलीजन’ म्हणजे धर्म नसतो, असे डॉ.भागवत यांनी सांगितले. धर्म ही एक विशाल कल्पना आहे. आपल्या देशात हिंदू धर्म नाही. देशात अनेक ‘रिलीजन’ आहेत आणि ते हिंदू स्वभावाचे ‘रिलीजन’ आहेत. त्या सर्व ‘रिलीजन्स’चे स्वतंत्र अस्तित्व मान्य आहे, पण त्या सगळ्यांचा स्वभाव “माझे-तुझे दोन्ही योग्य” अशा स्वरूपाचे आहे. भारतातून निर्माण होणाऱ्या सर्व प्रकारच्या विचारधारा सर्वसमावेशक असल्याचे भागवत यांनी सांगितले.

पूर्वीही देश धर्मनिरपेक्षच होता

डॉ. बाबासाहेब आंबेडकरांनी भारतीय राज्यघटनेत धर्मनिरपेक्ष हा शब्द वापरला नाही. हा शब्द नंतर संविधानाच्या प्रस्तावनेत जोडला गेला. या संविधानात धर्मनिरपेक्ष हा शब्द जोडला नसता तरी हा देश धर्मनिरपेक्षच राहिला असता. माजी राष्ट्रपती डॉ. प्रणव मुखर्जी यांच्या आठवणींना उजाळा देताना सरसंघचालक म्हणाले की, भारताला अमेरिकेकडून लोकशाहीचे प्रमाणपत्र नको आहे, असे प्रणव मुखर्जी म्हणाले होते. या देशाच्या राज्यघटनेत धर्मनिरपेक्षता हा शब्द नसता तरी देशाला धर्मनिरपेक्ष म्हणावे लागेल कारण भारतीय समाज आणि संस्कृतीत 5 हजार वर्षांपासून धर्मनिरपेक्षता रुजली आहे असे मुखर्जींनी सांगितले होते. संघाच्या कार्यक्रमात सहभागी झाल्यामुळे प्रणव मुखर्जी यांना हिंदुत्ववादी म्हटले गेले. मुखर्जी यांच्यावर टीका करताना हिंदुत्व हा शब्द वापरण्यात आला.

(हेही वाचा – स्मारकाचा वाद तापणार? राऊत म्हणताय लता दीदींचं स्मारक होईल पण…)

हिंदुत्व हा टीकेचा विषय नाही

हिंदुत्व हा टीकेचा विषय नाही, असे सांगून डॉ. सरसंघचालक म्हणाले की, पूर्वीच्या काळी ब्रिटिशांनी भारतीय समाजाला गुलाम बनवण्याचा कट रचला होता. इंग्रजांना या देशात आपल्यासारख्या काळ्या इंग्रजांची मानसिकता आणि गुलामगिरीला चालना देणारी व्यवस्था विकसित करायची होती. ब्रिटीश राजवटीत केलेले नाटक पुन्हा भारतासोबत घडत असल्याचा इशारा सरसंघचालकांनी दिला. सरसंघचालक म्हणाले की, जगातील काही शक्तींना भारताचा उदय होऊ द्यायचा नाही. परिणामी भारतीय समाजात संभ्रम आणि परस्पर संघर्ष निर्माण होतो, त्यामुळे अशा गोष्टींना जाणीवपूर्वक प्रोत्साहन दिले जाते.

धर्म संसदेतील विधाने मान्य नाहीत

यावेळी भागवत म्हणाले की, काही दिवसांपूर्वी झालेल्या धर्मसंसदेतील काही गोष्टींवर टीका होत आहे. अयोग्य विधानाचे समर्थन होऊ शकत नाही. एखाद्या व्यक्तीने त्वेषात येऊन कोणतेही अनुचित विधान केले तर त्याला धार्मिक प्रतिक्रीया म्हणता येणार नाही. अशा गोष्टी स्वीकारार्ह नाहीत, देशात कोणीही त्यांचे समर्थन करत नाही असे सरसंघचालकांनी स्पष्ट केले.