Lok Sabha Election 2024 : भाजपाला कुठे झाले नुकसान आणि कुठे झाला फायदा?

पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी ४०० चा आकडा पार करण्याची घोषणा केली होती. मात्र भाजपला केवळ २४० जागांवर समाधान मानावे लागले आणि भाजपाच्या नेतृत्वाखालील एनडीएला केवळ २९३ जागांवर समाधान मानावे लागले. मात्र, लोकसभेच्या ५४३ जागांसह संसदेत बहुमताचा आकडा केवळ २७२ आहे. त्यामुळे तिसऱ्यांदा एनडीएचे सरकार स्थापन होणार आहे. त्यासाठी दिल्लीत राजकीय खलबतेही वाढली आहेत. (Lok Sabha Election 2024)

बिहारमध्ये जेडीयू एकत्र आल्याने फायदा 

जनता दल युनायटेडमुळे बिहारमध्ये भाजपाला खूप फायदा झाला. तरीही येथे इंडी आघाडीची मते ९ टक्क्यांनी वाढली. राज्यातील एकूण ४० पैकी ७ जागा इंडी आघाडीने जिंकल्या. तर १२ जदयू, १२ भाजपा, ५ एलजीपी, ४ आरजेडी, ३ काँग्रेस, २ सीपीआय (एमएल) प्रत्येकी १ जागा HAM आणि अपक्षांनी जिंकली. २०१९ मध्ये भाजपाने १७ जागा जिंकल्या, जेडीयूने 16 जागा जिंकल्या, एलजेपीने ६ जागा जिंकल्या आणि काँग्रेसने एक जागा जिंकली. बिहारमध्ये, इंडी आघाडीच्या मतांमध्ये ८ टक्क्यांनी वाढ झाली आहे, तर NDAची मते २ टक्क्यांनी कमी झाली आहेत. निवडणुकीपूर्वी जेडीयूसोबत युती केल्यामुळे भाजपाला फायदा झाला आणि १२ जागा जिंकल्या, असे जाणकारांचे मत आहे. (Lok Sabha Election 2024)

दक्षिण भारताचे दरवाजे उघडले

भारतीय जनता पक्षाने केरळमध्ये आपले खाते उघडले, तेलंगणात दुप्पट जागा जिंकल्या, आंध्रमध्ये ३ जागा जिंकल्या, मात्र कर्नाटकात ८ जागा गमावल्या. दक्षिण भारतातील एकूण १२९ जागांपैकी भाजपाने २९ जागा जिंकल्या, काँग्रेसने ४० जागा जिंकल्या, द्रमुकने २२ जागा जिंकल्या, तर कर्नाटकात २८ जागांपैकी १७ भाजपाला, ९ काँग्रेसला, २ जागा जेडीएसला मिळाल्या. आंध्रमध्ये तेलगू देसमला २५ पैकी १६ जागा, वायएसआरला ४, भाजपाला ३ जागा मिळाल्या. (Lok Sabha Election 2024)

आंध्रमध्ये तेलगू देसमशी युतीचे फायदे

आंध्रमध्ये तेलगू देसमसोबत युती केल्याचा फायदा भाजपाला झाला. केरळमधील लोकप्रिय चेहरा सुरेश गोपी यांनी भाजपाचे खाते उघडले. तेलंगणामध्ये बीआरएसची मते भाजपाकडे गेली, त्यामुळे त्यांच्या जागा ४ वरून ८ वर गेल्या, तर तामिळनाडूमध्ये त्यांना एकही जागा मिळाली नाही, परंतु मतांची टक्केवारी नक्कीच वाढली.

(हेही वाचा Lok Sabha Election Result : मुंबई, महाराष्ट्रासह देशातील अनेक राज्यात NOTA चा बोलबाला)

बंगालमध्ये भाजपाचे मोठे नुकसान झाले आहे

पश्चिम बंगालमध्ये भाजपाने ६ जागा गमावल्या, तर तृणमूलला ७ जागा मिळाल्या, परंतु मतांच्या टक्केवारीत फरक फक्त २ टक्के होता. या राज्यात ४२ पैकी २९ जागांवर ममतांचे वर्चस्व आहे. भाजपला १२ जागांवर समाधान मानावे लागले. काँग्रेसला एक जागा मिळाली. २०१९ मध्ये भाजपाने १८ जागा जिंकल्या आणि तृणमूलने २२ जागा जिंकल्या. येथे एनडीएच्या मतांची टक्केवारी २ टक्क्यांनी घटली, तर तृणमूलची २ टक्क्यांनी वाढ झाली. संदेश खली  प्रकरणाचा निवडणुकीवर कोणताही परिणाम झाला नाही. (Lok Sabha Election 2024)

महाराष्ट्रात काँग्रेसला फायदा

शिवसेना-राष्ट्रवादी फुटीचा काँग्रेसला अधिक फायदा झाला. या राज्यात भारतीय जनता पक्षाचे नुकसान झाले. भाजपने ४८ पैकी ९ जागा जिंकल्या. १३ काँग्रेस, ९ शिवसेना (उद्धव), ७ शिवसेना (शिंदे), ८ राष्ट्रवादी (शरद पवार), १ राष्ट्रवादी (अजितदादा) विजयी. २०१९ मध्ये भाजपकडे २, शिवसेनेला १८ आणि राष्ट्रवादीकडे ४ जागा होत्या. निवडणुकीत सर्वाधिक फायदा काँग्रेसला झाला. केवळ १७ टक्के मते मिळवूनही काँग्रेसला सर्वाधिक जागा मिळाल्या. सर्वाधिक वाटा (२६ टक्के) असूनही, भाजपने १४ ते ९ जागा गमावल्या. केवळ ९ जागा जिंकल्या. (Lok Sabha Election 2024)

एनडीएचे नुकसान कसे झाले?

• स्थानिक मुद्दे प्रभावी ठरल्याने प्रादेशिक पक्षांना फायदा झाला, सातही टप्प्यात भाजपाचे आख्यान बदलले.
• मोदींच्या बळावर बहुमत मिळेल या भ्रमात संपूर्ण पक्ष होता. केवळ माझ्यावर विसंबून राहू नका, असे मोदींनी स्वतः अनेकदा सांगितले आहे.
• काँग्रेसवर सातत्याने टीका केली पण खरी लढत प्रादेशिक पक्षांशी होती.
• उत्तर प्रदेशातील सवर्णांची नाराजी आणि महाराष्ट्रात शिवसेना-राष्ट्रवादी फुटल्याने भाजपाला धक्का बसला.
• शेतकऱ्यांच्या तक्रारी दूर न केल्यामुळे भाजपाला हरियाणा, पंजाब आणि उत्तर प्रदेशमध्ये नुकसान सहन करावे लागले.
• आरक्षणाच्या मुद्द्यावर तोडगा न निघाल्यामुळे भाजपाला १८ अनुसूचित जाती आणि ६ अनुसूचित जमातीच्या जागा गमवाव्या लागल्या. २०१९ मध्ये भाजपाने हिंदी पट्ट्यातील २०५ पैकी १२३ जागा जिंकल्या होत्या.

ईशान्येत भाजपाला फायदा

ईशान्येतील ८ राज्यांतील एकूण २५ जागांपैकी भाजपाने १३ तर काँग्रेसने ७ जागा जिंकल्या. मणिपूरमध्ये भाजपने २ जागा गमावल्या.

उत्तर प्रदेश : सपा आणि काँग्रेसने ८० पैकी ४१ जागा जिंकल्या

लोकसभेच्या सर्वाधिक जागांपैकी (८०), ३७ सपा, ३३ भाजप, ६ काँग्रेस, २ आरएलडी आणि अपना दल, आझाद समाजाने प्रत्येकी १ जागा जिंकली आहे. या राज्यात भाजपच्या २९ जागा कमी झाल्या असून सपाच्या ३२ जागा वाढल्या आहेत. का? राममंदिराचे कथन अयशस्वी झाले. भाजपाने फैजाबादची (अयोध्येतील) जागाही ५४ हजारांहून अधिक मतांनी गमावली.

(हेही वाचा Lok Sabha Election 2024: नरेंद्र मोदी तिसऱ्यांदा पंतप्रधान होणार; नितीश कुमार आणि चंद्राबाबू नायडू यांनी भाजपाला समर्थनाची पत्रे सोपवली  )

राजस्थानः २५ पैकी १४ भाजपाने, ८ काँग्रेसने जिंकले

राजस्थानमध्ये २५ जागांपैकी भाजपाने १४ जागा जिंकल्या, काँग्रेसने ८ जागा जिंकल्या आणि आरएलपीएने एक जागा जिंकली. २०१९ मध्ये भाजपाने २४ जागा जिंकल्या होत्या. १ रालोपासोबत होता. यावेळी भाजपाचे जातीय समीकरण बिघडलेले दिसते. आरक्षणाच्या मुद्द्यावरून एससी-एसटीमध्ये असंतोष दिसून आला. जाट आणि राजपूत यांच्यातील स्पर्धा वाढली. गुर्जर-मीना एक झाले. भाजपच्या मतांची टक्केवारी ६० टक्के वरून ४९ टक्क्यापर्यंत घसरली.

हरियाणातही धक्का बसला

हरियाणात भाजपाने १० पैकी ५ जागा जिंकल्या. या राज्यात भाजप आणि काँग्रेसला ५-५ जागा मिळाल्या. २०१९ मध्ये भाजपाकडे १० होते. प्रत्यक्षात शेतकऱ्यांचे आंदोलन, सरकारविरोधातील रोष आणि कुस्तीगीरांचे आंदोलन यामुळे या राज्यात भाजपला निम्म्या जागा गमवाव्या लागल्या.