मणिपूरचा (Manipur) समृद्ध सांस्कृतिक वारसा त्याच्या प्रसिद्ध हस्तनिर्मित कापडांमध्ये दिसून येतो. शतकानुशतके, राज्यातील कुशल कारागीर उत्कृष्ट कापड तयार करण्यासाठी पारंपारिक तंत्र आणि आधुनिकतेची जोड देत आहेत. फने, मोइरांगफी आणि वांगखेई यांसारख्या कापडांसाठी विशेषतः प्रसिद्ध असलेला मणिपुरी विणकाम उद्योग प्रसिद्ध आहे. हा उद्योग हजारो कारागिरांच्या उपजीविकेचे साधन आहे आणि स्थानिक अर्थव्यवस्थेत त्याचा मोठा वाटा आहे. मणिपुरी कापडाला जागतिक मान्यता मिळाली आहे. पिढ्यानपिढ्या चालत आलेली ही प्राचीन कला आजही भरभराटीस येत आहे, महिला आणि उपेक्षित समुदायांना सक्षम बनवत आहे. (manipur weaving)
या उद्योगाला नवचेतना देण्यासाठी आणि मणिपुरी महिलांना रोजगार उपलब्ध करून देण्यासाठी भारतीय सैन्याने अनोखा उपक्रम सुरू केला आहे. भारतीय सैन्याने ‘ऑपरेशन सद्भावना’ अंतर्गत स्थानिक महिलांसाठी ट्रोंगलाबी यार्न बँक स्थापन केली आहे.
(हेही वाचा – उबाठाला आता जय भवानी, जय शिवाजी घोषणेची गरज नाही ?; Ambadas Danve यांचे विधान चर्चेत)
भारतीय लष्कराने पुण्यातील असीम फाऊंडेशनच्या साहाय्याने हा प्रकल्प हाती घेतला आहे. यार्न बँकेची कौशल्य विकास प्रकल्प म्हणून स्थापना केल्याने स्थानिक महिलांना हातमाग कापड बनवण्यामध्ये त्यांचे कौशल्य पुनरुज्जीवित करण्याची संधी मिळाली आहे. या प्रकल्पांतर्गत सर्व महिलांना कच्चा माल, यंत्रसामग्री, पायाभूत सुविधा आणि मासिक भत्ता देण्यात आला. असीम फाऊंडेशनने महिलांना बिझनेस मॉडेल एज्युकेशन देखील दिले, जेणेकरून ते प्रकल्प यशस्वीपणे चालवू शकतील. हा प्रकल्प प्राचीन विणकाम कला, सांस्कृतिक वारसा आणि नवनिर्मितीचा मेळ आहे. हे मणिपुरी कारागिरांना त्यांच्या कामाची राष्ट्रीय स्तरावर विक्री करण्यासाठी आणि स्थानिक विणकाम संस्कृतीचे पुनरुज्जीवन करण्यासाठी एक व्यासपीठ प्रदान करेल. कारागिरांनी मिळवलेला नफा कच्चा माल खरेदी करण्यासाठी आणि भविष्यासाठी स्वावलंबी व्यावसायिक मॉडेल तयार करण्यासाठी वापरला जाणार आहे.
गेल्या दीड वर्षापासून मणिपूर हिंसाचाराने (Manipur Violence) धगधगत आहे. अशा स्थितीत भारतीय सैन्याने हाती घेतलेल्या या उपक्रमाने मणिपूरमधील महिलांच्या सक्षमीकरणाला चालना मिळणार आहे.
हेही पहा –
Join Our WhatsApp Community