Human Rights Day: आंतरराष्ट्रीय मानवाधिकार दिनाचे महत्त्व काय आहे?

आंतरराष्ट्रीय मानवाधिकार दिन (Human Rights Day) दरवर्षी १० डिसेंबर रोजी आंतरराष्ट्रीय स्तरावर साजरा केला जातो. संयुक्त राष्ट्रांच्या महासभेने (United Nations General Assembly) १९४८ मध्ये मानवी हक्कांची सार्वत्रिक घोषणा स्वीकारली. मानवाधिकार दिन औपचारिकपणे १९५० मध्ये सुरु झाला, जेव्हा सर्वसाधारण सभेने ठराव ४२३ (व्ही) पास केला, ज्याद्वारे सर्व सदस्य राष्ट्रे आणि इच्छुक संस्थांना हा दिवस साजरा करण्यासाठी आमंत्रित करण्यात आले होते.

( हेही वाचा : Bangladesh मधील हिंदूंवरील हल्ले थांबवण्यासाठी मुंबईत सकल हिंदू समाजाकडून निदर्शने) 

मानवी हक्कांच्या घोषणेचे जगभरातील भाषांतर (सुमारे ३८० भाषांमध्ये) केल्याबद्दल गिनीज बुक ऑफ वर्ल्ड रेकॉर्ड्सने मानवाधिकार उच्चायुक्त कार्यालयाचा गौरव केला. या कार्यक्रमात, उच्चायुक्तांद्वारे सोशल मीडिया वेबसाइट्सद्वारे मानवी हक्कांवर जागतिक चर्चा देखील आयोजित केली जाते. (Human Rights Day)

मानवाधिकारांना चालना देण्यासाठी भारतातही अनेक कायदे आणि संस्था आहेत. भारतात मानवाधिकार कायदा २८ सप्टेंबर १९९३ पासून लागू झाला आणि १२ ऑक्टोबर १९९३ रोजी राष्ट्रीय मानवाधिकार आयोगाची स्थापना करण्यात आली. मानवी हक्क दिन हा एक महत्त्वाचा प्रसंग आहे ज्याद्वारे आपण सर्व लोकांच्या हक्कांबद्दल जागरूकता वाढवू शकतो. संयुक्त राष्ट्रानुसार मानवी हक्क सार्वत्रिक आहेत आणि निवास, लिंग, वंश, राष्ट्रीयत्व, रंग, भाषा, धर्म किंवा इतर स्थिती विचारात न घेता सर्व मानवांना लागू होतात. हे अधिकार परस्परसंबंधित, परस्परावलंबी आणि अविभाज्य आहेत.(Human Rights Day)

मानवी हक्क म्हणजे ते मूलभूत हक्क (Fundamental rights) , जे प्रत्येकाला समान जीवन, स्वातंत्र्य, सन्मान आणि समान वागणूक व जगण्याचा अधिकार देतात. अशा परिस्थितीत काही मूलभूत अधिकार आहेत जे प्रत्येक व्यक्तीसाठी आवश्यक आहेत, हे नियम आणि कायदे युद्धकैदी, कैदी आणि सामान्य नागरिकांसाठी केले गेले आहेत. या दिनाचे औचित्य साधून आपण या अधिकारांच्या संरक्षणासाठी लढा देणाऱ्यांचे स्मरण करू शकतो. मानवी हक्कांच्या सर्व मुद्द्यांवर चर्चा करण्यासाठी राजकीय परिषदा, सभा, प्रदर्शने, सांस्कृतिक कार्यक्रम, वादविवाद आणि बरेच कार्यक्रम आयोजित करून हा दिवस साजरा केला जातो. अनेक सरकारी नागरी आणि गैर-सरकारी संस्था मानवी हक्क कार्यक्रमांमध्ये सक्रियपणे सहभागी होतात.(Human Rights Day)

हेही पाहा :