Sitabuldi Fort: नागपूरच्या सीताबर्डी किल्ल्याचा इतिहास आणि महत्त्व जाणून घ्यायचं आहे? ही माहिती अवश्य वाचा

नागपूर शहराच्या मध्यभागी वसलेला सीताबर्डी किल्ला (Sitabuldi Fort) हा एक ऐतिहासिक स्थळ आहे ज्याचे महत्त्व आणि आकर्षण आजही टिकून आहे. हा किल्ला नागपूरच्या (Nagpur Sitabuldi Fort) समृद्ध इतिहासाचा आणि सांस्कृतिक वारशाचा एक महत्त्वपूर्ण भाग आहे. 1817 साली ब्रिटीश ईस्ट इंडिया (British East India) कंपनीने या किल्ल्याची स्थापना केली. या किल्ल्याच्या स्थापनेच्या मागे नागपूरच्या संरक्षणाचा उद्देश होता. कॅप्टन जेम्स कुक यांच्या देखरेखीखाली या किल्ल्याचे बांधकाम करण्यात आले. (Sitabuldi Fort)

सीताबर्डी किल्ल्याचा इतिहास तिसऱ्या इंग्रज-मराठा युद्धाशी जोडलेला आहे. 1817 मध्ये झालेल्या या युद्धामध्ये सीताबर्डीची लढाई विशेष महत्त्वाची ठरली. 26 नोव्हेंबर 1817 रोजी या किल्ल्यावर ब्रिटिश सैन्याने नागपूरच्या भोसले वंशाच्या अप्पा साहेब भोसले यांच्यावर विजय मिळवला. या लढाईमुळे नागपूरचे भवितव्य बदलले आणि शहराचा इतिहास नवीन वळणावर गेला. सीताबर्डीच्या लढाईत ब्रिटिशांनी आपली धैर्य आणि रणनीतिक क्षमता दाखवून मराठ्यांना पराभूत केले. (Sitabuldi Fort)

(हेही वाचा – हुक्का पार्लर, रेस्ट्रो बारवर कारवाईचा Thane पालिकेचा धडका)

स्थापत्यकला आणि आधुनिक काळातील सीताबर्डी किल्ला

सीताबर्डी किल्ला (Sitabuldi Fort) आपल्या स्थापत्यकलेसाठी प्रसिद्ध आहे. किल्ल्याची भक्कम तटबंदी, मोठे बुरूज आणि मजबूत बांधकाम हे त्याच्या स्थापत्यकलेचे उत्कृष्ट उदाहरण आहेत. किल्ल्याच्या मुख्य प्रवेशद्वाराजवळ असलेले दोन मोठे बुरूज त्याच्या भक्कमतेचे प्रतीक आहेत. किल्ल्याच्या आतील भागात असलेल्या विविध इमारती, तोफा, आणि तटबंदी यामुळे त्याचे ऐतिहासिक महत्त्व अधोरेखित होते.

आजच्या काळात, सीताबर्डी किल्ला नागपूरच्या प्रमुख पर्यटन स्थळांपैकी एक आहे. किल्ल्याचे ऐतिहासिक महत्त्व, त्याची स्थापत्यकला, आणि त्याच्या परिसरातील सुंदरता पर्यटकांना आकर्षित करते. किल्ल्याच्या परिसरात एक युद्ध स्मारकही आहे, जे सीताबर्डीच्या लढाईत हुतात्मा झालेल्या सैनिकांच्या स्मृती जपते. दरवर्षी नोव्हेंबर महिन्यात येथे सीताबर्डी लढाईचे स्मरण करण्यासाठी विशेष कार्यक्रम आयोजित केले जातात.

सीताबर्डी किल्ला नागपूरच्या इतिहासातील एक महत्त्वपूर्ण स्थान आहे. या किल्ल्याने अनेक ऐतिहासिक घटनांचा साक्षात्कार केला आहे. त्याच्या स्थापनेपासून ते आजपर्यंत, हा किल्ला नागपूरच्या संरक्षणाचा आणि सांस्कृतिक वारशाचा एक अभिन्न भाग राहिला आहे. या किल्ल्याचे ऐतिहासिक महत्त्व आणि त्याची सौंदर्य पर्यटकांना आणि इतिहासप्रेमींना नेहमीच आकर्षित करते. (Sitabuldi Fort)

(हेही वाचा – संसदेत ‘हिंदु राष्ट्रा’ ची मागणी करतील असे ५० हिंदुत्वनिष्ठ खासदार निवडून आणा; T. Rajasingh यांचे हिंदूंना आवाहन)

सीताबर्डी किल्ल्याचे महत्त्व आणि सांस्कृतिक वारसा

सीताबर्डी किल्ल्याचे नागपूरच्या इतिहासात महत्त्व अनन्यसाधारण आहे. या किल्ल्याने शहराच्या संरक्षणासाठी महत्त्वपूर्ण भूमिका बजावली आहे. त्याच्या स्थापत्यकलेमुळे आणि ऐतिहासिक पार्श्वभूमीमुळे हा किल्ला पर्यटकांना आणि इतिहासप्रेमींना आकर्षित करतो. नागपूरच्या सांस्कृतिक वारशाचा एक अभिन्न भाग म्हणून, सीताबर्डी किल्ला आपल्याला शहराच्या समृद्ध इतिहासाची आठवण करून देतो.

सीताबर्डी किल्ला आजही नागपूरकरांच्या अभिमानाचे प्रतीक आहे. त्याच्या तटबंदीवरील तोफा, बुरूज, आणि युद्ध स्मारक हे सर्व त्याच्या ऐतिहासिक महत्त्वाची साक्ष देतात. किल्ल्याच्या परिसरात दरवर्षी आयोजित होणारे सीताबर्डी लढाईचे स्मरणोत्सव हे नागपूरच्या इतिहासाची जपणूक करणारे आणि नवीन पिढीला त्याच्या महत्त्वाची जाणीव करून देणारे असतात.

सीताबर्डी किल्ला हा नागपूरच्या समृद्ध इतिहासाचा आणि सांस्कृतिक वारशाचा एक महत्त्वपूर्ण भाग आहे. त्याची स्थापना, स्थापत्यकला, आणि ऐतिहासिक पार्श्वभूमी हे सर्व त्याच्या महत्त्वाचे घटक आहेत. नागपूरच्या संरक्षणासाठी आणि शहराच्या सांस्कृतिक वारशाच्या जपणुकीसाठी सीताबर्डी किल्ल्याचे योगदान अमूल्य आहे. आजही हा किल्ला पर्यटकांना आणि इतिहासप्रेमींना आकर्षित करतो आणि नागपूरच्या गौरवशाली इतिहासाची आठवण करून देतो. (Sitabuldi Fort)

हेही पाहा –