मराठी-हिंदी चित्रपट, विनोदी भूमिका, रंगभूमीवरील नाटके, दूरचित्रवाणीवरील मालिका…अशा सर्वच प्रांतात लिलया वावरणारे…सर्वांचे लाडके, सुप्रसिद्ध ‘अशोक मामा’ अर्थात ज्येष्ठ अभिनेते अशोक सराफ ! (ashok saraf) चेहऱ्यावरील हावभाव…विनोदी भूमिका… संवाद सादरीकरणाची वैशिष्ट्यपूर्ण आणि स्वतंत्र शैली असणारे अशोक सराफ ‘सम्राट अशोक’ म्हणूनही प्रसिद्ध आहेत. त्यांच्या आयुष्यातील १० महत्त्वपूर्ण घडामोडी आणि अभिनय प्रवासावर टाकलेला हा दृष्टिक्षेप – (Top 10 Facts About Ashok Saraf)
- अशोक सराफ यांचा जन्म 4 जून 1947 रोजी झाला. ते महाराष्ट्रातील बेळगावचे आहेत. त्यांचे बालपण दक्षिण मुंबईतील चिखलवाडी येथे गेले. त्यांनी त्यांचे शालेय शिक्षण डी. जी. टी. विद्यालय मुंबई येथून पूर्ण केले. अभिनेत्री निवेदिता सराफ या त्यांच्या पत्नी असून त्या त्यांच्यापेक्षा 18 वर्षांनी लहान आहेत. चित्रपटसृष्टीतील सर्व रसिकांचे हे सर्वात प्रिय जोडपे आहे. त्यांना अनिकेत सराफ नावाचा एक मुलगा असून तो पेस्ट्री शेफ आहे.
- प्रेक्षकांना खळखळून हसवणाऱ्या अशोक सराफ यांना १९६९ पासून चित्रपट आणि दूरचित्रवाणी उद्योगात काम करत आहेत. त्यांनी २५० हून अधिक मराठी चित्रपटांमध्ये काम केले असून त्यापैकी १०० हून अधिक चित्रपट व्यावसायिकदृष्ट्या यशस्वी ठरले. त्याने मुख्यतः विनोदी चित्रपटांमध्ये काम केले आहे. तिने १९६९ मध्ये ‘जानकी’ या मराठी चित्रपटातून तिच्या कारकिर्दीला सुरुवात केली.
- अशोक सराफ, लक्ष्मीकांत बेर्डे, सचिन पिळगावकर आणि महेश कोठारे यांच्या जोडीने १९८५ पासून मराठी चित्रपटसृष्टीत ‘विनोदी चित्रपटांची लाट’ निर्माण केली. याचे वैशिष्ट्य असे की, ही लाट एका दशकापेक्षा जास्त काळ टिकली.
- ज्येष्ठ अभिनेता अशोक सराफ यांना १९७७ मध्ये ‘राम राम गंगाराम’साठी प्रथमच फिल्मफेअर पुरस्कार मिळाला होता. ‘सवाई हवालदार’ या चित्रपटासाठी त्यांना स्क्रीन पुरस्कार ( Screen award)मिळाला. अशोक सराफ यांना ‘पांडू हवालदार’ या चित्रपटासाठी महाराष्ट्र सरकारचा पुरस्कार मिळाला होता.
- अशोक सराफ 1969 सालापासून चित्रपट आणि दूरचित्रवाणी क्षेत्रात काम करत आहेत. त्यांनी 250 हून अधिक मराठी चित्रपटांमध्ये काम केले असून त्यापैकी 100 चित्रपट व्यावसायिकदृष्ट्या यशस्वी ठरले. वयाच्या 18 व्या वर्षी त्यांनी शिरवाडकर यांच्या ‘ययाति आनी देवयानी’ या मराठी नाटकातून अभिनय क्षेत्रात पदार्पण केले.
- १९६९ मध्ये ‘जानकी’ या चित्रपटातून त्यांनी मराठी चित्रपटसृष्टीत पदार्पण केले. ‘एक डाव भुताचा’, ‘धूम धडाका’, ‘गम्मत जमात’ आणि इतर मराठी चित्रपटांसाठी ते प्रसिद्ध आहेत. राकेश रोशनच्या १९९५मधील थरारपट ‘करण अर्जुन’ मधील ‘मुन्शीजी’ या विनोदी पात्रासाठी आणि ‘येस बॉस’ मध्ये शाहरुख खानच्या सहकाऱ्याची त्यांनी केलेली भूमिका प्रेक्षकांच्या आजही स्मरणात आहे.
- मराठी चित्रपटसृष्टीत त्यांना ‘मामा’ म्हणून ओळखले जाते (maternal uncle). एका मुलाखतीत त्यांनी यामागचे कारण सांगितले होते. एका चित्रपटाच्या चित्रीकरणादरम्यान, प्रकाश शिंदे नावाचा एक छायाचित्रकार त्याच्या छोट्या मुलीला सेटवर आणायचा. या मुलीने तिच्या वडिलांना अशोक सराफ यांच्याबद्दल विचारले, तेव्हा त्या छायाचित्रकाराने तिला अशोक सरांना ‘मामा’, अशी हाक मार असे सांगितले. तेव्हापासून प्रत्येक जण त्यांना प्रेमाने ‘मामा’ , अशी हाक मारतात.
- अशोक सराफ यांनी एकदा एक मजेदार घटना सांगितली होती. एकदा दादा कोंडके यांच्यासोबत भूमिका असलेल्या ‘पांडू हवालदार’ चित्रपटाच्या यशानंतर ते महालक्ष्मी एक्स्प्रेसमधून पुढच्या चित्रपटाच्या चित्रीकरणासाठी कोल्हापूरला जात होते. त्यावेळी ते दुसऱ्या वर्गात प्रवास करत असत. त्यावेळी कलाकारांना त्यांच्या कामाचे फारच कमी पैसे मिळत असत. या प्रवासादरम्यान, दोन पोलिसांनी त्यांना ओळखले आणि एका अभिनेत्यापेक्षा आमचे जीवन किती सुखकर असते, याची खिल्ली उडवली. तेव्हा ते नाराज झाले होते. त्यांनी त्यांचा उर्वरित प्रवास चेहरा ब्लॅंकेटखाली लपवून केला.
- २५ वर्षांपूर्वी अशोक सराफ यांना एका मोठ्या कार अपघाताचा सामना करावा लागला होता, ज्यात ते मरणातून वाचले होते, परंतु त्याच वेळी त्यांच्या मानेला गंभीर दुखापत झाली होती. त्यांना सुमारे सहा महिने विश्रांती घेण्यास सांगण्यात आले. त्यांनी सहा महिन्यांनंतर गणेश चतुर्थीच्या दिवशी ‘मामला पोरिचा’ या त्यांच्या पुढच्या चित्रपटाच्या चित्रीकरणाला पुन्हा सुरुवात केली. २०१२मध्ये पुणे द्रुतगती महामार्गावर तळेगावजवळ झालेल्या आणखी एका मोठ्या अपघातातून ते वाचले. त्यावेळी ते संतोष जुवेकर, असित रेड्डीज आणि सतीश चंद्र यांच्यासोबत ‘गोल गोल दबायतला’ या चित्रपटानिमित्त पत्रकार परिषदेसाठी जात होते.
- दोन्ही घरचा पाहुणा, जवळ ये लाजू नको , तुमचं आमचं जमलं , चिमणराव गुंड्याभाऊ , दीड शहाणे , हळदीकुंकू, घरचा जावई, दुनिया कारी सलाम, आशी ही बनावा बनवी , आयत्या घरात घरोबा , बाळाचे बाप ब्रम्हचारी , भुताचा भाऊ आणि धूमधड़ाका …अशा प्रकारे एकूण त्यांनी २५० हून अधिक मराठी चित्रपटांमध्ये काम केले असून त्यापैकी १०० हून अधिक चित्रपट व्यावसायिकदृष्ट्या यशस्वी ठरले आहेत.
- पुणे येथील बालगंधर्व रंगमंदिर येथे ज्येष्ठ रंगकर्मी अशोक सराफ यांना कीर्ति सौरभ प्रतिष्ठानतर्फे देण्यात येणारा शिवशाहीर बाबासाहेब पुरंदरे पुरस्कार-२०२३ आज प्रदान करण्यात आला. विनोदाचे बादशाह असणाऱ्या अशोक सराफ यांनी आपल्या अभिनयातून आनंदाचा झरा लोकांपर्यंत पोहोचवला. त्यांच्याविषयी कॅबिनेट मंत्री सुधीर मुनगंटीवार यांनी ‘समोरच्याच्या चेहऱ्यावर हास्य फुलविण्याचे, प्रेक्षकांच्या हृदयावर राज्य करण्याचे कठीण कार्य त्यांनी अनेक वर्ष केले. अशा बहुगुणी कलाकाराला सन्मानित करताना मनस्वी आनंद झाला.’, अशा शब्दांत त्यांचे कौतुक केले आहे.
- (हेही वाचा – Hanuman Stotra : हनुमान स्तोत्राचे काय आहे महत्व? का करावे याचे पठण?)