सध्या रस्त्यावरील अपघातांचे प्रमाण प्रचंड प्रमाणात वाढले आहे. याचे कारण असे की अनेकवेळा लोक पूर्ण शिकतही नाहीत त्याआधीच थोड शिकल्यावर लगेचच ड्रायव्हिंग लायसन्ससाठीची परीक्षा देतात मात्र कधी त्यांना पूर्ण येत आहे की नाही याची पडताळणी न करता लगेचच लायसन्स दिला जातो. याचसाठी आता या परीक्षेत कुठल्याही प्रकारचा मानवी हस्तक्षेप नसणार आहे. म्हणजेच एआय तंत्रज्ञानाचा वापर यात केला जाणार आहे. महाराष्ट्र मोटार वाहन परिवहन विभाग कृत्रिम बुद्धिमत्ता (AI) चालविलेल्या ड्रायव्हिंग चाचण्या लागू करण्याची योजना आखली आहे. आणि या परीक्षेला अनुसरून ADTT (Automated driving test tracks) ट्रॅक ही बांधण्याचे काम सुरु आहे. संपूर्ण महाराष्ट्र्रभर अशा प्रकारचे ट्रॅक बसविण्यात येणार असल्याचे आरटीओ अधिकाऱ्यांचे म्हणणे आहे. त्यामुळे हे AI तंत्रज्ञान ठरवणार तुम्ही परीक्षेत पास की नापास किंवा तुम्हाला ड्रायव्हिंग लायसन्स द्यायचा की नाही हे ठरवणार. (ADTT)
ड्रायव्हिंग ची परीक्षा देण्यासाठी अनेकवेळा जागेचा अभाव असल्यामुळे रस्त्यावरील नियमअनुसरून असे ट्रॅक सध्या बांधण्याचे काम संपुर्ण महाराष्ट्रात बांधण्याचे काम सुरु आहे. सध्या २४ ठिकाणी याचे काम सुरु आहे. या नवीन ट्रॅकमध्ये आठच्या आकृतीचा पॅटर्न, एच-ट्रॅक, झिग-झॅग वळण, ग्रेडियंट ट्रायल्स आणि सिम्युलेटेड ट्रॅफिक परिस्थिती, दुचाकींसाठी सर्पेन्टाइन ट्रॅक आणि झेब्रा क्रॉसिंग चाचण्यांचा समावेश असेल.या टेस्ट मध्ये AI च्या एकत्रीकरणामध्ये चेहऱ्याची ओळख आणि रिअल-टाइम अर्जदाराची ओळख समाविष्ट असेल.
या प्रकल्पाचे प्राथमिक उद्दिष्ट मूल्यमापन प्रक्रियेतील मानवी हस्तक्षेप लक्षणीयरीत्या कमी करणे आणि त्याद्वारे संपूर्ण रस्ता सुरक्षा वाढवणे हा आहे. २०२२च्या आकडेवारीवरून असे दिसून आले आहे की एकट्या महाराष्ट्रात सुमारे तीस हजारच्या वरती रस्ते अपघात झाले, जे २०२१ च्या तुलनेत वाढले आहेत. याच कालावधीत मृत्यूचे प्रमाण देखील १६. ३८ टक्क्यांनी वाढले आहे. एका अहवालानुसार, स्वयंचलित ड्रायव्हिंग चाचणी ट्रॅक ड्रायव्हिंग लायसन्स जारी करण्यासाठी आवश्यक असलेल्या२४ पैकी ७ मूल्यमापन बिंदूंचे मूल्यमापन करतील आणि हे ट्रॅक दुचाकी, हलकी मोटार वाहने आणि मध्यम यासह विविध प्रकारच्या वाहनांसाठी विशिष्ट आव्हानांना तोंड देण्यासाठी डिझाइन केलेले आहेत. व्हिडिओ कॅमेरे प्रत्येक महत्त्वपूर्ण क्षण कॅप्चर करण्यासाठी ट्रॅकवर लावण्यात आले आहेत.
या तंत्रज्ञानाची काय आहेत वैशिष्ठ्ये
AI च्या एकत्रीकरणामध्ये चेहऱ्याची ओळख आणि रिअल-टाइम अर्जदाराची ओळख समाविष्ट असेल. ही प्रणाली विविध ट्रॅक कॉन्फिगरेशनसाठी तात्काळ ड्रायव्हिंग चाचणी परिणाम तयार करेल. सिस्टीममध्ये सखोल शिक्षण आणि मशीन लर्निंग तंत्र असेल, ज्यामुळे वास्तविक-जगातील परिस्थितींचे सिम्युलेशन सक्षम होईल. यामध्ये पादचारी किंवा वस्तू अचानक दिसणे आणि हळू चालणाऱ्या ट्रॅफिकमधून नेव्हिगेट करणे यासारख्या परिस्थितींचा समावेश आहे.
“या तंत्रज्ञानामुळे अर्जदारांच्या सुरक्षित ड्रायव्हिंग क्षमतेचे वैज्ञानिकदृष्ट्या मूल्यांकन करता येणार आहे.
दुसरे म्हणजे, कमीत कमी मानवी हस्तक्षेपासह सुव्यवस्थित आणि पारदर्शक प्रणाली स्थापन करणे हे त्याचे उद्दिष्ट आहे. हा दृष्टीकोन केवळ ड्रायव्हिंग लायसन्स मिळविण्यासाठी लागणारा वेळ कमी करत नाही तर योग्य ड्रायव्हिंग प्रशिक्षणावर भर देतो आणि केंद्रीय आणि राज्य मोटार वाहन नियमांद्वारे विहित केलेल्या ट्रॅफिक आणि ड्रायव्हिंग नियमांबद्दल जागरूकता वाढवतो.
अशोक पवार, उप प्रादेशिक परिवहन अधिकारी, मुंबई
Join Our WhatsApp Community